ნარკოპოლიტიკა ევროკომისიის ანგარიშში - რა არის გასაუმჯობესებელი

ევროკომისიამ 8 ნოემბერს გასცა რეკომენდაცია, რომ საქართველოს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსი მიენიჭოს.

ევროკავშირის უმაღლესმა ორგანომ საქართველოზე 122-გვერდიანი ანგარიში გამოაქვეყნა, რომელშიც თითოეული სფეროს განვითარებისთვის ქვეყნის მიერ გადადგმული ნაბიჯებია შეფასებული და მოცემულია რეკომენდაციები, რა რეფორმები უნდა გაატაროს ქვეყანამ იმისთვის, რომ ევროკავშირის სტანდარტებს მაქსიმალურად დაუახლოვდეს.

სხვა მნიშვნელოვან საკითხებთან ერთად ანგარიში მოიცავს საქართველოში ნარკოპოლიტიკის ვითარების შეფასებასა და კონკრეტულ რეკომენდაციებს. 

მნიშვნელოვან რეკომენდაციებს შორისაა:

• რეგულაციები მინიმალურ სასჯელებსა და ჯარიმებზე ნარკოტიკებთან დაკავშირებულ დანაშაულზე საჭიროებს მეტ დახვეწას. 
• ფსიქოსოციალური რეაბილიტაციის შესაძლებლობები ისევ შეზღუდულია და საჭიროებს შემდგომ განვითარებას.
• ახალ ფსიქოაქტიურ ნივთიერებებზე ადრეული გაფრთხილების სისტემის დანერგვა საწყის ეტაპზეა და საჭიროებს განვითარებას.

გთავაზობთ ნარკოპოლიტიკის ქვეთავს სრულად: 

„საქართველომ მიიღო 2023-2030 წლების ნარკოპოლიტიკის ეროვნული სტრატეგია და მისი თანმხლები სამოქმედო გეგმა. ასევე, ნარკოტიკების საინფორმაციო სისტემის 2022-2025 წლების ეროვნული სამოქმედო გეგმა. ნარკოტიკებთან ბრძოლის საკანონმდებლო ბაზა შედგება სპეციფიკური კანონმდებლობისა და სისხლის სამართლის კოდექსის დებულებებისგან, რომელიც მოიცავს სისხლისსამართლებრივ და ადმინისტრაციულ ჯარიმებისაც. რეგულაციები მინიმალურ სასჯელებსა და ჯარიმებზე ნარკოტიკებთან დაკავშირებულ დანაშაულზე საჭიროებს მეტ დახვეწას. საქართველოს 2020 წლიდან აქვს ნარკოვითარების მონიტორინგის ეროვნული ცენტრი (NDO), რომელიც პასუხისმგებელია მტკიცებულებებზე დაფუძნებული ნარკოპოლიტიკის მონაცემების შეგროვებასა და ანალიზზე. ცენტრი არის იუსტიციის სამინისტროს ნაწილი. ადრეული გაფრთხილების სისტემა (EWS) ახალ ფსიქოაქტიურ ნივთიერებებზე (NPS) ჯერ არ ამოქმედებულა.

საქართველო არის სატრანზიტო ქვეყანა, რომელიც მდებარეობს კავკასიის ნარკოტიკების მარშრუტზე, რომელიც გამოიყენება ჰეროინის კონტრაბანდისთვის ირანიდან თურქეთში და შემდგომ ევროკავშირში.

რეაგირება ნარკოტრანზიტისა და ნარკოტიკების ბრუნვაზე არის სამართალდამცავი სისტემის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი გამოწვევა, როგორც ეს ასახულია ორგანიზებულ დანაშაულთან ბრძოლის ეროვნულ სტრატეგიაშიც.

შინაგან საქმეთა სამინისტრო მუდმივად ახორციელებს ღონისძიებებს, რომლებიც მიმართულია ნარკოტიკების უკანონო ბრუნვის შემცირებისკენ. 2022 წელს ამოღებულია 3 112 კგ უკანონო ნარკოტიკული ნივთიერება. 2022 წელს ნარკოტიკების უკანონო გასაღებისთვის ბრალი 202 ადამიანს წაუყენეს. 

...მიუხედავად იმისა, რომ შინაგან საქმეთა სამინისტროს ლაბორატორია კარგად აღჭურვილია, ადრეული გაფრთხილების სისტემის დანერგვა ახალ ფსიქოაქტიურ ნივთიერებებზე საწყის ეტაპზეა და საჭიროებს განვითარებას. 

როგორც შინაგან საქმეთა სამინისტროს, ასევე ნარკოვითარების მონიტორინგის ცენტრი საჭიროებენ შემდგომი შესაძლებლობების განვითარებას. 

ნარკოვითარების მონიტორინგის ცენტრმა უნდა გააუმჯობესოს თავისი ანგარიშგება და ეფექტურად დანერგოს ადრეული გაფრთხილების სისტემა.  

საქართველოში ნარკოტიკების მომხმარებლებისთვის და იმ ადამიანებისთვის, ვისაც ნივთიერებების მოხმარებით გამოწვეული აშლილობა აქვთ, ხელმისაწვდომია ორი სახის მკურნალობა: ოპიოიდური აგონისტებით მკურნალობა (OAT)  და ფხიზლად ცხოვრებაზე ორიენტირებული თერაპია, მათ შორის დეტოქსიკაცია. 

მეტადონით შემანარჩუნებელი თერაპია (MMT) ხელმისაწვდომია მხოლოდ სახელმწიფო დაწესებულებებში. სუბოქსონით შემანარჩუნებელი თერაპია კი როგორც სახელმწიფო, ასევე კერძო კლინიკებში. ფსიქოსოციალური რეაბილიტაციის შესაძლებლობები კიდევ შეზღუდულია და საჭიროებს შემდგომ განვითარებას.

საქართველოში ზიანის შემცირების პროგრამებს ახორციელებენ დაბალზღურბლოვანი სერვის-პროვაიდერები, რომლებიც არიან წევრნი „ზიანის შემცირების საქართველოს ქსელის“ (GHRN).  სერვისებს ძირითადად აფინანსებს ჯანდაცვის სამინისტრო და შიდსთან, ტუბერკულოზთან და მალარიასთან ბრძოლის გლობალური ფონდი, ზოგიერთ შემთხვევაში კი სხვა დამოუკიდებელი პროექტები“, - წერია ევროკომისიის დოკუმენტში. 

ავტორი: ნათია ამირანაშვილი