რა არის სიგმა? - ზიანის შემცირების თანამედროვე სერვისები
ნარკოსცენის ცვლილებასა და არსებულ გამოწვევებთან ერთად, თანამედროვე მსოფლიოში ყოველდღიურად იცვლება მომხმარებელთა ზიანის შემცირების სერვისების ტენდენცია. შესაბამისად, ბევრი ქვეყანა და მათ შორის, საქართველოც ახალ მეთოდებსა და მომსახურებას ნერგავს, რაც ზიანის შემცირების კუთხით, მნიშვნელოვან და გარდამტეხ როლს თამაშობს.
ამ პუბლიკაციაში ყურადღება სწორედ ახალ და მნიშვნელოვან სერვისს დაეთმობა. ესაა საინიექციო ინსტრუმენტების გამცემი მექანიკური ავტომატები (სიგმა). როგორც დარგის ექსპერტები და მედიკოსები ამბობენ, სიგმა ნარკოდამოკიდებულ ადამიანებს მათთვის მოქნილ და კომფორტულ სერვისს სთავაზობს.
• რა არის სიგმა
დასაწყისისთვის უნდა აღინიშნოს, რომ აღნიშნულ მომსახურებასა და მის საქართველოში დანერგვაზე, დამოკიდებულების კვლევითმა ცენტრმა „ალტერნატივა ჯორჯიამ“, დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნულ ცენტრთან, ასევე „ზიანის შემცირების საქართველოს ქსელთან“ პარტნიორობით კვლევა ჩაატარა.
კვლევის მიზანს სწორედ ზიანის შემცირების ერთ-ერთი ახალი სერვისის, საინიექციო ინსტრუმენტების გამცემი მექანიკური ავტომატების (სიგმა) დანერგვა წარმოადგენდა, რის შემდეგაც მომსახურება ჯერჯერობით მხოლოდ დედაქალაქის მასშტაბით, თუმცა მაინც წარმატებით დაინერგა.
ამავე პროექტის ფარგლებში, საინიექციო ინსტრუმენტების გამცემი მექანიკური ავტომატი თბილისში, 10-მდე მდებარეობაზე განთავსდა და 24/7 უწყვეტ რეჟიმში მუშაობს.
სიგმა, სტერილური საინიექციო ინსტრუმენტების - შპრიცებისა და ნალოქსონის გამცემი უფასო, ე.წ ვენდინგ აპარატია, რომლის მეშვეობითაც მომხმარებელს 24 საათის განმავლობაში შეუძლია მისთვის საჭირო მასალა გაიტანოს და რაც მთავარია, ყოველგვარი იდენტიფიკაციის გარეშე.
• რატომ არის მნიშვნელოვანი სიგმაზე ხელმისაწვდომობის გაზრდა
როგორც ექიმები და დარგის სპეციალისტები ამბობენ, მნიშვნელოვანია აპარატებზე ხელმისაწვდომობა გაიზარდოს და მათ შორის რეგიონებში, რადგან ეს მნიშვნელოვანია ყველასთვის, ვინც სხვადასხვა მიზეზის გამო ვერ ახერხებს მათთვის საჭირო მასალის მიღებას შესაბამისი ცენტრებიდან ან სხვა წყაროდან, ან არ აქვთ საინიექციო ინსტრუმენტების მიღების მიზნით კონტაქტების დამყარების სურვილი.
რაც შეეხება უშუალოდ სათემო ორგანიზაციების მოსაზრებას, აღნიშნულ საკითხზე, საქართველოს ნარკოტიკების მომხმარებელთა ქსელის წარმომადგენელს ლაშა აბესაძეს მოვუსმინეთ.
მისი მოსაზრებით, „ვენდინგ“ აპარატები ზიანის შემცირების კუთხით, მნიშვნელოვანი სერვისია. როგორც მანვე აღნიშნა, მომხმარებლებს სიგმას მეშვეობით გარდა შპრიცებისა, შეუძლიათ მიიღოს ნალოქსონი, რაც მისი თქმით, კიდევ უფრო მეტად ამცირებს ზიანს და მნიშვნელოვანია მასზე ხელმისაწვდომი უწყვეტად იყოს.
„ჩვენ - „ახალ ვექტორს“ გვქონდა მცდელობა, რომ ამ აპარატების განთავსებაზე რუსთავშიც გვეზრუნა, რადგან ამ მუნიციპალიტეტში ვმუშაობთ, თუმცა, სამწუხაროდ, ამის საშუალება არ მოგვეცა.
რაც შეეხება აპარატების აუცილებლობასა და შედეგს, რომელსაც სიგმა იძლევა, ეს არის პირველ რიგში, გეოგრაფიული ხელმისაწვდომობა, რადგან ყველგან სერვის ცენტრი არ არის, არასამუშაო დროს კი თუნდაც მობილური ამბულატორია ჭირს, შესაბამისად, ბენეფიციარებისთვის ამ სერვისების მიწოდებაც რთულია.
ამ აპარატების მეშვეობით, ადამიანს, დღის ნებისმიერ მონაკვეთში, შეუძლია სტერილური საინიექციო მასალა სრულიად უფასოდ აიღოს და ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შპრიცების გარდა, არის ნალოქსონიც, რადგან ბევრი ზედოზირების შემთხვევაა.
ასეთ დროს კი, ადამიანმა იცის, რომ შეუძლია მივიდეს და ამ აპარატიდან აიღოს ნალოქსონი, რითაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან ზიანს აიცილებს.
მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ამ აპარატების მეშვეობით ადამიანის იდენტიფიცირება საერთოდ არ ხდება, შესაბამისად, არ ხდება არც იმის გამოვლენა ადამიანი ნარკოტიკების მომხმარებელია თუ უბრალო მოქალაქე, რომელსაც აპარატის მოხმარების საჭიროება აქვს“. - აღნიშნა ლაშა აბესაძემ.
• რას ამბობენ მომხმარებლები
საინტერესო და ცალკე აღსანიშნავი ფაქტია, რას ფიქრობენ აპარატების შესახებ თავად მომხმარებელი მოქალაქეები, რომელთაც სიგმას მანქანებით უსარგებლიათ და როგორც თავადვე ამბობენ, მნიშვნელოვანი ზიანი შეუმცირებიათ.
მეტადონის პროგრამის ბენეფიციარი, 48 წლის დიმა გვიყვება, რომ თავდაპირველად ინფორმაცია აპარატების შესახებ ორგანიზაცია „ახალი ვექტორის“ მეშვეობით მოისმინა, რის შემდეგაც გადაწყვიტა, თავად გამოეცადა როგორ მუშაობს „ვენდინგ“ აპარატი:
„როგორც კი გავიგე, მას შემდეგ ბევრჯერ ვისარგებლე და ბევრჯერაც დამხმარებია ზიანის აცილებაში. გარკვეული პერიოდი ხშირად ვსარგებლობდი, შემდეგ არ ვიცი რა მოხდა, მაგრამ იყო პროდუქციის წყვეტაც, ანუ, მქონდა შემთხვევა, როცა მივსულვარ ასაღებად და საინიექციო მასალა მარაგით შევსებული არ დამხვედრია.
ჩემს გარდა, სამეგობროსაც უსარგებლია და განსაკუთრებით დაგვხმარებია ნალოქსონი, რომელიც არც ახლაა მთლად ხელმისაწვდომი. მეტსაც გეტყვით, ყოფილა შემთხვევა პროგრამაში ჩართული მეგობარს, სერვის ცენტრიდან გამოსულს დასჭირვებია ეს აპარატი“, - ამბობს დიმა და ამატებს, რომ კარგი იქნება თუ აპარატების შესახებ, ინფორმაცია უფრო მეტ მომხმარებელს ექნება.
გარდა ამისა, პროგრამის ბენეფიციარი ხაზს უსვამს, რომ აუცილებელია მსგავსი სერვისი რეგიონებშიც დაინერგოს:
„პირადად მე რომელი აპარატითაც მისარგებლია, ესენია: დიდუბის, ვარკეთილის, საბურთალოს რაიონებში. ვფიქრობ, კარგი იქნება თუ ამის შესახებ ინფორმაცია ყველას ექნება, ანუ ვგულისხმობ, უფრო მეტად გავრცელდება და ადამიანს ეცოდინება, რომ არსებობს ასეთი მომსახურება.
ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მსგავსი სახის აპარატები რეგიონებშიც არსებობდეს, რადგან ახლახან დავბრუნდი რეგიონიდან და იქ არათუ არსებობს რაიმე ტიპის ხელშეწყობა, რაც ზიანს შეამცირებდა, არამედ ინფორმაციაც კი არ აქვთ, რომ ასეთი სერვისი არსებობს.
თბილისში გამომიტანია რამდენიმე კოლოფი და წამიღია რეგიონში მომხმარებლებისთვის, დამირიგებია და მითქვამს, რომ თბილისში აპარატიდან უფასოდ ამიღია, ზოგისთვის დაუჯერებელიც კი აღმოჩნდა.
იმის თქმა მინდა, რომ რეგიონში მასშტაბი უფრო დიდია და შესაბამისად, აუცილებელიც კია ეს სერვისი იქაც დაინერგოს. 2 წელია რაც გავიგე, რომ ეს აპარატები არსებობს და მას შემდეგ ვიყენებ.
განსაკუთრებით პანდემიის დროს დაგვეხმარა, რადგან მე თვითონაც პროგრამაში ვარ ჩართული, როცა ჩაკეტილები ვიყავით, მანქანით მივყავდით პუნქტამდე, შემდეგ ვიღებდით აპარატიდან საინიექციო საშუალებას და თავისუფლად მოვიხმარდით“. - ამბობს მომხმარებელი.
ავტორი: სალომე სარიშვილი
